Afgelopen jaren heeft Stichting Safarana heel wat initiatieven genomen en gesteund. In het voedselpark project komen veel van onze idealen samen. Het is een grootschalig project dat wij met geïnteresseerde mensen en/of organisaties gaan realiseren. De reacties in de buurt zijn tot nu toe bemoedigend.
Wat is een voedselpark?
Een voedselpark heeft een andere functie en structuur dan een stads- of wijkpark zoals wij die kennen. Deze parken zijn over het algemeen om te wandelen, te rusten en eventueel om mensen te ontmoeten. Het onderhoud moet gemakkelijk zijn, daarom is er veel gras met een gering aantal bomen, struiken en bloemperken. Het voedselpark is ontworpen in lagen net zoals de begroeiing van een natuurlijk bos. Zo zijn er hoogstam fruit- en notenbomen, laagstam fruitbomen, fruit struiken, kruiden, wortel groenten, bodembedekkers en verticale klimmers. Het voedselpark is dichter begroeid dan een wijkpark en heeft na de aanleg weinig onderhoud nodig. Behalve het zaaien en oogsten blijven esthetische ingrepen in het landschap nodig. Het park produceert geen afval en wordt elk jaar vruchtbaarder.
Door permacultuur te gebruiken kan de biodiversiteit van het ecosysteem bevorderd worden. De aanleg in zones en sectoren houdt rekening met licht, vocht en de groeiwijzen van de planten. Een weide met diverse grassoorten, wilde bloemen, een vijver biotoop, hout- en steen wallen, hagen, paden en zitplekken completeren de opbouw van het voedselpark.
Sociale- en duurzaamheid doelen
Het eerste doel van het voedselpark is om het welbevinden van buurt- en stadsbewoners te bevorderen. Veel doelstellingen van de stad Maastricht zoals o.a. het verbinden van groengebieden, biodiversiteit, actief burgerschap en duurzaamheid komen in dit project samen. Door meer zelfregie, creatieve invulling en pilot projecten wil de gemeente de burgers stimuleren om zich meer voor de buurt in te zetten. Het voedselpark wil deze doelen in de praktijk brengen. Het initiatief geeft stadsbewoners de kans om samen met gemeente, natuur- en welzijns organisaties een paradijs te scheppen. Het voedselpark is geen volkstuin maar een samentuin. Er zijn geen privé stukjes met afrasteringen. In het park staat ontmoeten, samenwerken, kennisuitwisseling en genieten centraal. Het is een vernieuwend project omdat het uitgaat van een totaal visie op een gezond leefmilieu voor plant, dier en mens.
Waarom in Caberg?
Caberg-Oost ondergaat momenteel een grootschalige renovatie en verduurzaming van zijn huurhuizen. Hoe kan deze buurt, met veel ouderen, immigranten en alleenwonenden een sociaal- culturele vernieuwing meemaken met behulp van een ecologisch project?
Gelijkwaardige projecten in o.a. Rotterdam, Alphen en het voormalige Sphinx proefpark blijken succesvol te zijn omdat meer lege stadsruimte met meer creatieve vrijheid meer deelnemers aantrekt. Voedsel is wat mensen in contact brengt; het is als de lijm van de samenleving. Voor kinderen is het voedselpark de ideale omgeving voor een ontdekkingsreis naar de oorsprong van voedsel. Voor kunstenaars is het een fijne omgeving om in- en mee te werken.
Waar in de stadsgesprekken sprake is van radicale participatie heeft dit project veel in zich om die uitdaging aan te gaan… [Stadsgesprekken/ tout Maastricht/ van Eyck mirror sept. 2015] “Radicale participatie verlangt van alle betrokken partijen het vermogen om te luisteren, om door taalbarrières heen te breken, om frustraties te analyseren, om niet alleen initiatief te tonen maar ook de verantwoordelijkheid daarvoor te nemen, om het volste vertrouwen te hebben in elkaars intenties, om een dynamische planning te hanteren en om door te gaan, zelfs als dit betekent dat er lange tijd met tegenwind stroomopwaarts gepeddeld moet worden”.
Waar precies in Caberg?
De ideale plek voor de realisatie van het voedselpark is het perceel noordelijk van Fort Willem, tussen de Cabergerweg en Theo van der Schuerlaan en achter het Lukoil benzinestation. Deze landbouwgrond, waar jaar in jaar uit graan of bieten verbouwd word, is een prachtig glooiend terrein ter grootte van twee hectare. Het driehoekige perceel is eigendom van de stad Maastricht. Aan een punt ligt een klein woonwagenpark. Bewoners van twee woonblokken aan de andere kant van de straat hebben vrij uitzicht over het gebied. Aan de noordelijke punt van het perceel ligt, aan de overkant van de weg, een schooltje; het oude RTV Maastricht gebouw. Dit gemeente pand is momenteel in de verhuur.
Zoals U hier in het kort kan lezen is het project voedselpark breed en integraal van opzet, uitdagend, sociaal/cultureel vernieuwend en sluit het aan bij de doelstellingen van de stad Maastricht voor de komende tijd. Een park aanleggen en in stand houden is een verbintenis aangaan voor vele jaren. Het is aan de tijd; als we het nu niet doen, wanneer dan wel? Wanneer ik dit schrijf is het oktober 2016. Van af 2022 is het gebied vrijgekomen van pacht aan een boer. De groenafdeling van de stad Maastricht is momenteel (febr. 2023) bezig met de uitwerking van een plan van aanplant.